Sağlık Bakanlığı ile Diyanet İşleri Başkanlığı arasında imzalanan protokole göre; inanç değerlerinin, moral ve motivasyondaki yerini ve desteğini hisseden, arayan tüm hastalara ve yakınlarına bu konuda eğitim alan din adamlarınca manevi destek verilecek.
Sağlık,mutlu bir yaşamın vazgeçilmez parçasıdır.Sağlık genel tanımıyla kişinin bedeninde hastalık sakatlık veya hastalık yapıcı bir etkenin bulunmaması durumudur. Diğer yönden sağlık; bedensel iyiliğin yanında ruhsal ve sosyal olarak da tam bir iyilik halidir.
Dünya sağlık örgütü (WHO) sağlığı oluşturan 3 önemli faktörden bahsetmektedir. Bunlar ruhsal sağlık, sosyal sağlık ve beden sağlığıdır. Dünya sağlık örgütüne göre sağlık; ruhsal, bedensel ve sosyal olarak tam bir iyilik olarak tanımlanmaktadır.
Hastanelerde yatarak tedavi gören hastaların dini ihtiyaçlarını karşılamak,onlara moral vermek,ibadetlerini hastalıklarının verdiği imkanlar çerçevesinde yerine getirmelerine yardımcı olmak ve yaşama dirençlerini desteklemek maksadıyla din hizmetleri sunma Batı ülkelerinde 20. yüzyılın başından itibaren geliştirilerek sürdürülen bir uygulamadır. Bu ülkelerde hastalara din ve moral hizmetlerinin sunulması; hastanelerin temel görevleri arasında sayılmış, hastaların ise en tabii hakkı kabul edilmiştir.
Dindar insan, inandığı dinin kendine sunduğu çözümlere en çok hastalık ve ölüm gibi tabii olaylarda ihtiyaç duyar. Bu insanı gerçekten, tarihsel tecrübeler ve Avrupa’da sistemleştirilmiş uygulamalardan hareket edilerek başlatılan hizmetin sürdürüldüğü dönem, birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Tartışmalar, hastaların din hizmetine ihtiyacı ile birlikte din hizmeti için görevlendirilen imamların bir tür dinsel danışmanlık sayılan bu görevi yerine getirebilecek nitelikte olup olmadığı yönünde sürdürülmüştür. Yapılan tartışmalarda, hastanelerde yürütülecek din ve moral hizmetleri, başından beri klasik din hizmeti tanımı içinde değerlendirilmiş, hizmetlerin psikolojik danışma yönü göz önünde bulundurulmamıştır.
Bu uygulamanın temelleri ilk olarak 1995 yılında atılmıştır.Uygulamalardan sonra bu konuda araştırma yapan Prof.Dr.Nurullah Altaş tarafından elde edilen sonuçlar şu şekilde değerlendirilmiştir;
1.Hastanelerde din ve moral hizmetleri Türkiye uygulaması, yurdumuz insanının ihtiyacını belli ölçüde karşılamış olsa da, gerekli hazırlıklar tamamlanmadan ve düzenlenmeler hukuki zemine oturtulmadan başlatıldığından dolayı bir takım aksamalarla karşılaşılmıştır.
2. Hastanelerde yürütülen din ve moral hizmetleri Türkiye uygulamasında görev alan din görevlileri, gerekli hazırlıklar ve eğitim çalışmaları yapılmadan işe başlanması nedeniyle bu uygulamanın gerektirdiği yeterli bir eğitime sahip değildirler.
3. Din ve moral hizmetlerinin yürütüldüğü hastanelerde görev yapan din görevlilerinin iletişim içinde bulunduğu hastalar, hastane ortamında inançlarına değer verilmesi nedeniyle kendilerine sunulan din ve moral hizmetlerine olumlu yaklaşmışlardır.
4. Türkiye uygulaması sırasında, din ve moral hizmetlerini gözlemleyen sağlık personelini, uygulamaya olumlu yaklaşmışlardır.
5. Din ve moral hizmetlerini gözlemleyen doktorlar, genel olarak olumlu yaklaşım içindedirler.
6. Türkiye’de de ülke şartlarına uygun olarak yürütülecek Hastane Din ve Moral Hizmetleri uygulamasına ihtiyaç bulunmaktadır.
Yeni başlayacak bu uygulamanın başarıya ulaşması için öncelikle bu hizmeti yürütecek din görevlilerine iyi bir eğitim verilmesi gerekmektedir.Görev yapacakları hastanelerde fiziki olarak bir yer tahsisi yapılması da onların daha profesyonel çalışmasını sağlayacaktır.
Yapılan araştırmalar imamın hastalara ölümü hatırlattığı, aksine psikoloğun daha olumlu çağrışımlara sebep olduğunu ortaya koymuştur.Bu görevi yapacak din görevlilerinin sadece dinin bilgiler veren bir imamdan ziyade,psikolog ve imamın ortak özelliklerini taşıyan din görevlisi olması gerekmektedir.
Din ve moral hizmetlerinde amaçlar başlangıçta net olarak tespit edilmelidir. Prof.Dr.Nurullah Altaş tarafından yapılan araştırmaya katılan din görevlilerinin ve hastaların amaç ve önerileri birleştirildiğinde; hastanelerde yürütülecek din ve moral hizmetlerinin amacı şu şekilde belirlenmiştir:
Hastanelerdeki din ve moral hizmetlerinin amacı; hastaların kendi istek ve talepleri çerçevesinde, içinde bulundukları özel şartlar da göz önünde bulundurularak, inandıkları dinin inanç esaslarıyla ilişki kurmalarını; inandıkları değerler çerçevesinde hastane içinde de yaşamalarını, ibadet ve dua etmelerini; içinde bulundukları konumlara göre gereken dini bilgilere kavuşturulmalarını;ihtiyaç içinde bulunan, çaresiz durumda olanların ihtiyaçlarının giderilmelerini sağlayarak hastalıklarından kaynaklanan problemlerini aşmalarında yardımcı olmak ve psikolojik destek sağlamak, bu suretle de patolojik iyileşmelerine katkıda bulunmaktır.
Sağlık Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından ortak olarak yürütülen bu projede ilk uygulamalardaki eksikler giderilmiş,hukuki zemin hazırlanmış ve görevlilerin eğitimi için gerekli tedbirler alınmış ise moral ve motivasyon ihtiyacı olan hastalara büyük faydası olacağını düşünüyorum.