Yobazlık ve bağnazlık; inançları konusunda tartışmaya yer vermeyen, tek doğru şeyin kendi doğrusu olduğuna inanan, kendi gibi düşünmeyenlere en ağır biçimde saldıran, hoşgörüsüz ve sevgisiz insanları nitelemesi gereken kavramlardır.
Doğan Cüceloğlu
Çağdışı yobazlık, eskiyi putlaştırır; çağdaş yobazlık ise içinde yaşanılan zamanı.
Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk
Bağnazlık bulaşıcıdır.
Ian Rankin
Yobazlığın sağı solu yok. Çoğu zaman irticacı kadar yobaz laik de; çoğu zaman gelenekçi kadar yobaz yenilikçi de! Kendini bilimden yana görenin yobazlığı bazen en hurafeciden bile daha sert, daha kuru, daha insafsız! Yobazın milliyetçisi, enternasyonalisti; liberali, muhafazakârı, sosyalisti, Kemalisti yok! Hepsi bir anda ve nasıl da kolayca yobazlığa dönüşebiliyor! Hepsi çevresini dikenli tellerle örüyor, hepsi dışlayıcı, hatta yok edici. Ve ne yazık ki, hiçbir teori, hiçbir inanç yobazlığa karşı doğal bağışıklık sağlamıyor.
Haşmet Babaoğlu
İnsanların toplumunu dost ve düşman, yandaş ve hasım, kahramanlar ve caniler, inananlar ve dine karşı gelenler diye bölen şey, düşüncenin ve zorbalığın birleşmesinden doğma bir piç olan bağnazlıktır; bu bağnazlık, tek bir kişinin düşüncesinin diktatörlüğünü, egemen olmasına izin verilen tek inanç ve yaşama biçimi niteliğiyle tüm dünyaya benimsetmek ister. Yalnızca kendi sistemini tanıdığından ve yalnızca kendi doğru bildiğini gerçekleştirmek peşinde olduğundan, Tanrı’nın bir çeşitlikler dünyası olmasını istediği dünyada başka herkesi susturabilmek için kaba güce başvurmak zorundadır.
Stefan Zweig
Bağnazlık tehlikesi var. Bütün İslam alemini sarmış vaziyette. İslam alemini mahvetmiş vaziyette. Mısır’da darbenin nedeni nedir? Bağnazlıktır. Suriye’de Müslümanların birbirini kırmasının nedeni nedir? Bağnazlıktır. Fas, Tunus, Cezayir’de Müslümanların acı çekmesinin nedeni nedir? Bağnazlıktır. Libya’daki acıların kökeni bağnazlıktır.
Adnan Oktar
Sevgi varken nefret niye.
Barış varken savaş niye.
Kardeşlik varken didişmek niye.
Dostluk varken düşmanlık niye.
Hoşgörü varken bağnazlık niye.
Özgürlük varken tutsaklık niye.
Adalet varken, haksızlık niye.
Hacı Bektaş Veli
Bağnazlık tehlikesi bütün dünyayı ilgilendiren bir tehlikedir ama bağnazlıkla mücadele kabadayılıkla olmaz. Fikirle çok rahat netice alacağın bir durum var.
Adnan Oktar
Yobazlık özgürlüğün sesini boğar.
Amin Maalouf
Fikri taassuptan kurtulmanın yolu şudur: Doğruluğunu apaçık olarak bilmediğimiz hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmemek, yani acele hüküm vermekten ve peşin hükümlere saplanmaktan dikkatle çekinerek verdiğimiz hükümlerde açık ve seçik olarak kavradığımız şeyleri bulundurmakla olacaktır.
Descartes
İnançlarımız oluşurken son derece dikkatsiz davranırız, ama biri bizi bu inançlarımızdan ayırmaya kalkıştığında şiddetli bir tutku ile karşı koyarız. Aslında bizim için inançlarımız fazla önemli değildir, önemli olan şey özgüvenimizin tehdit edilmesidir.
James Harvey Robinson
Birçok insan düşündüğünü sanır, aslında yaptıkları sadece önyargılarını yeniden düzenlemektir.
William James
Tüm idealistler, hizmet ettikleri davaların her şeyden önce dünyanın tüm öteki davalarından üstün olduğunu düşünürler. Kendi davalarının biraz olsun başarılı olması için, bu davanın tüm öteki insan girişimlerine gerekli olan aynı pis kokulu gübreye açıkça ihtiyacı olduğuna inanmak da istemezler. Bir düşmanla savaşarak yaşayan kişinin, düşmanını hayatta bırakmasında fayda var.
Friedrich Nietzsche
Hayatın felsefesi, tarihin garip tecellisi şudur ki, her iyi, her güzel, her yararlı şey karşısında, onu ortadan kaldıracak bir güç belirir. Bizim dilimizde buna “irtica” derler. İyi bir şey yaptınız mı biliniz ki bunu ortadan kaldırmak için karşınıza muhalif, gerici bir güç çıkacaktır. Bundan dolayı bu iyi işi yapmadan önce, karşınıza dikilecek kara gücün de ortadan kaldırılması önlemini almak gerekir. Halkımız güven içinde ve huzurlu olsun ki, bugünkü devrimi yapanlar ve bu devrimi tamamlamaya karar verenler, karşılarına çıkacak bu tür gerici güçleri, tam da çıktığı noktada ezebilecek güç, yetenek ve önlemi almaya maliktirler.
Atatürk
Bağnazlık ayrı, İslam ayrıdır. Bağnazlık, İslam’ı yok etmek için şeytan tarafından ortaya çıkarılmış bir zulüm sistemidir. Müşrik kadınlar ve müşrik erkeklerden oluşan bir topluluktur. Kuran’a tabi olan “Kuran Müslümanı” gerçek Müslümandır.
Adnan Oktar
İnsanlar, hakikati kendilerinin bildiklerini sandıkları için birbirlerine zulmederler.
Bertrand Russell
Bizi yanlış yola yönlendirenler, saf ve temiz halkımızı hep aldata gelmişlerdir. Tarihimizi okuyunuz, dinleyiniz… Görürsünüz ki milleti mahveden, tutsak eden, perişan eden fenalıklar hep bağnazlık örtüsü altındaki küfür ve kötülükten gelmiştir.
Atatürk
Tüm yobazlıklar belli bir zamanın değerlerini ilahlaştırma ve bu ilahlaştırmanın uzantısı olan tabuları insana egemen kılma illetine dayanmaktadır… Yobazlık, insanın daha iyiye ve daha güzele doğru kanat açmasından rahatsız olan bir şuuraltının ürünüdür. Yobazlık ‘‘daha iyi’’nin olabileceğini asla kabul etmez. Yeni ufuklara yükselme yerine hep aynı çukurda çakılıp kalma ve o çukurun dışında kalanları yetersiz veya ‘‘zararlı’’ ilan etme tutkusu, yobazlığın bir tür ‘‘alâmetifarika’’sıdır. Yerleştiği çukurun dışında dünya kabul etmemek, yobazlığın dini-imanıdır. Durmadan yürümek ve sürekli değişmek, varoluşun omurgası olduğu için, yobazlık, hayata ve insana kurulmuş pusuların en zararlısıdır.
Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk
Bir önyargıyı parçalamak, atomu parçalamaktan daha zordur.
Albert Einstein
Bilinende sınır vardır, bilinmeyende sınır yoktur. İnsan aklı anlaşılmazlığın engin okyanusunda barınacak bir ada sağlar. Her kuşağa düşen iş, bu okyanustaki adaya biraz daha toprak katarak büyütmektir.
T.H. Huxley
Muhafazakârlık veya irtica eğilimlerini istismar ederek kargaşa çıkarmak, rakiplerini ezmek, geçici bir nüfuzla bazı dünya nimetlerini elde etmektir. Osmanlı tarihindeki irtica hareketlerinin hepsi birer yobazlık hareketidir. Bu hareketlerin tamamı dinin otoritesini temin için değil, bu bahane ile makam ve servet elde etmek için gerçekleştirilmiştir. Yobaz, bilgisiz ve haristir; yobaz münakaşa etmez, söver, kendinden daha bilgisizleri kışkırtır.
Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk
Her taassupta kaatil bir mahiyet vardır; tarihin taassubu hakikati öldürür; felsefenin taassubu fikri öldürür; dinin taassubu dini öldürür.
Cenap Şahabettin
Bağnazlık; şu ya da bu düşünceye değil, düşünen kişiye,düşünmeye garazdır.
Memduh Şevket Esendal